2.1. Alçak Gerilim Panosu
2.1.1. Görevi
Fabrika, atölye ve iş yerlerinde elektrik enerjisinin ana dağıtımının yapıldığı panolardır. Bina tipi trafo merkezli tüketicilerde, trafo alçak gerilim çıkışı direkt olarak ana dağıtım panosuna gelir, oradan tali panolara enerji dağıtımı yapılır. Direk tipi trafo merkezli tüketicilerde, ölçüm panosundan gelen elektrik enerjisi ana dağıtım panosuna giriş yapar, oradan tali dağıtım panolarına şalterlerden çıkış yapılır. Trafosuz iş yerlerinde ana kofradan gelen enerji, dağıtım panosuna giriş yapılır ve oradan tesise enerji dağıtılır. Ana dağıtım panosu ile tesisin enerjisi tek bir panodan kontrol edilebilir. Büyük tesislerde kompanzasyon panosu ile birlikte montaj yapılır.
2.1.2. Ana Dağıtım Pano Boyutları
Ana dağıtım panoların boyutları tesisin büyüklüğüne yani tesis gücüne göre değişmektedir. Tesis gücü ne kadar fazla olursa şalter ve bara boyutları da büyüyeceğinden, panonun boyutları büyümektedir. Ana dağıtım pano yüksekliği 200-210 cm standart olarak yapılmaktadır. Pano derinliği en az 40 cm olmak üzere, 50-60-70-80-90 cm olabilmektedir. Pano genişliği ise tesisin büyüklüğüne göre değişmektedir. Şekil 2.1’de bir tesisin ana dağıtım ve kompanzasyon panoları birlikte olarak boyutları görülmektedir. Şekil 2.1’deki tesisin ana şalteri görüldüğü gibi 630 Amper kompakt şalterdir. Bu tesisin 7 tane çıkış şalteri, 1 adet kompanzasyon kompakt şalteri bulunduğu görülmektedir.
Şekil 2.1: Bir tesisin ana dağıtım ve kompanzasyon pano boyutları
2.1.3. Ana Dağıtım Pano Özellikleri
Ana dağıtım pano iskeleti için 40x40x4 mm köşebent veya benzeri profil demir kullanılır. Panolarda kullanılan DKP sacın kalınlığı en az 2 mm olmalıdır. Pano sacı üzerine mekaniki etki yapacak şalter ve kumanda elemanı yerleştirilecek ise sac kalınlığının 3 mm seçilmesi daha iyi olmaktadır. Ana dağıtım panoları 1600 kVA’ ya kadar standart olarak TS 3367 ve IEC 439’a uygun olarak imal edilirler.
Ana dağıtım panolarının kullanılacağı tesise göre özellikleri değişmektedir. Su kuyu pompaları gibi yerlerde harici özellikte ve ölçüm panosu, dağıtım panosu ve kompanzasyon panosu birlikte tesis edilirler. Küçük tesislerde elektrik sayaclı ana dağıtım panosu, kompanzasyon panosu birliktedir. Eski yönetmeliklere göre yapılmış tesislerde de elektrik sayaçlı ana dağıtım panosu ve kompanzasyon panosu birliktedir. Yeni yönetmeliklere göre eğer direk tipi trafolu tesis ise, elektrik sayacı direk yanında montajlı ölçüm panosunda bulunacaktır. Eğer bina tipi trafolu tesis ise modüler ölçüm hücresinde elektrik sayacı bulunacaktır. Eski yönetmeliklere göre yapılmış direk tipi trafolu tesislerde ana dağıtım panosunda bulunan elektrik sayacının, dışarıda direk dibinde bulunan ölçüm panosuna konulması gerekmektedir.
Büyük tesis ana dağıtım panosunda; bakır baralar, ana şalter, çıkış şalterleri, akım trafoları bulunmaktadır. Eğer dağıtım panoları bina dışında montaj yapılacak ise harici tip özellikte olmalıdır. Bina içinde montaj için dahili özellikte doğal havalandırmalı veya aspiratörlü olarak montaj yapılmalıdır. Gerekli olan durumlarda iç aydınlatma da konulabilir. Ana dağıtım panolarına ölçü aletleri de monte edilebilmektedir. Panolarda bulunan baralara dokunmayı önlemek için, şeffaf fiberglas cam ile baraların üstü muhafaza altına alınmalıdır.
2.2. Ana Dağıtım Pano Bağlantı Şeması
Ana dağıtım panosu bağlantışeması olarak, şekil 2.2’de görülen şema örnek olarak verilmiştir. Bu şemayı incelediğimizde enerji girişi ve çıkışı alttan kablolar ile yapılmaktadır. Ana şalter çıkışı baralar ile yapılmaktadır, baralara 3 adet ölçü aleti için akım trafosu ve reaktif güç rölesi için 1 adet akım trafosu montajlıdır. Çıkış şalterlerine enerji girişi baralardan yapılmaktadır. Ayrıca sinyal lambaları ve voltmetre ile komütatörü bağlanmıştır.
Şekil 2.2: Ana dağıtım panosu bağlantı prensip şeması
2.3. Ana Dağıtım Pano Malzemeleri
Ana dağıtım panosunda kullanılan malzemeler; baralar, şalterler, akım trafoları, mesnet izolatörleri ve pano iç ihtiyaç priz lambaları incelenecektir.
2.3.1. Baralar
Ana dağıtım panolarında ana şalter çıkışları ve bazen de girişleri dikdörtgen kesitli bakır baralarla yapılmaktadır. Tesisin gücüne göre bara boyutları değişmektedir.
Örnek: 400 kVA trafolu bir tesisin kurulu gücü 325 KW’tır. Bu tesisin çekeceği akımı bulalım. (Cos J= 0,97 alınacaktır.)
N
Çözüm: I = = 325000 / 1,73 x 380 x 0,97
1,73 .V .Cos J I= 325000 / 637,678 = 509,661 A.
Bu tesisin akımı ana dağıtım panosundaki ana baradan geçeceği için, bu akıma uygun baralar seçilmelidir. Tablo 2.1’den 510 ampere uygun boyalı 40 x 5 bara kullanılmalıdır.
Tablo 2.1: Bakır bara seçim tablosu
Baraların birbirine bağlantıları gevşek olmamalıdır. Baralar kırmızı, mavi, sarı renklerde boyanmalıdır. 100 amper üzerinde olan akımlar için pano bağlantıları baralarla yapılmalıdır.
2.3.2. Şalterler
Ana dağıtım panolarında girişşalteri olarak yük şalteri, kompakt şalter ve büyük güçlerde açık tip otomatik şalterler kullanılmaktadır. Çıkış şalterleri olarak küçük panolarda pako şalter, büyük akımlar için kompakt şalter veya açık tip otomatik şalterler kullanılmaktadır. Pako şalterler kullanıldığı zaman ayrıca sigortalar da (anahtarlı otomatik sigorta veya bıçaklı sigorta) kullanılmalıdır.
2.3.2.1. Görevi
Ana dağıtım panosunda, tesisin elektrik enerjisini açıp kapama ve çıkış şalteri olarak alıcılara kumanda etme görevi yaparlar.
2.3.2.2. Çeşitleri ve Özellikleri
Ana dağıtım panosunda daha önceden de belirtildiği gibi, girişşalteri olarak yük şalteri, kompakt şalter veya açık tip otomatik şalter kullanılmaktadır. Kullanılacak şalterler tesis anma akımına uygun olmalıdır.
• Yük Şalteri
Yük şalteri olarak; yük kesicisi veya yük ayırıcısı kullanılmaktadır. Yük kesicileri NH bıçaklı sigortalar ile birlikte kullanıldığından “şalter” ve “devre koruma elemanı (sigorta)” olarak iki önemli fonksiyona sahiptir. Çekilen akım veya yükteki değişikliklere bağlı olarak bıçaklı sigortaların değiştirilmesiyle, istenilen anma akımında ve işletme sınıfında devre koruma imkânı sağlandığından aynışalteri çok yönlü kullanmak mümkündür. Termik magnetik şalterlere göre daha hassas selektivite özelliğine sahiptir. Termik manyetik şalterden farklı olarak kısa devre akımını daha küçük değerlerde sınırlamaktadır. VDE ve IEC’ye uygun olarak yüksek kısa devre kesme yeteneğine sahiptir. 160 A şalterlerde sürtünmeli, diğer büyük boy şalterlerde ise döner kontak sistemi vardır.
Kullanımı oldukça ekonomiktir. Elektrik tesisinde kullanılmaları halinde 3 adet bıçaklı sigorta altlığı 1 adet ark hücreli şalter, ara bağlantıları için gerekli kablo, kablo pabucu, bara vs. gibi malzemelerden tasarruf edilmektedir. Aynı zamanda bağlantı noktalarının sayıları da 12'den 6'ya inmektedir. Bu nedenle temas direnci ve bağlantı hatalarının sebep olduğu enerji kayıpları en az olmakta, montaj işçiliğinden ve pano ebatlarının küçülmesinden maliyet tasarrufu sağlanmaktadır.
Yük altındaki açma ve kapama sırasında meydana gelen ark, özel geliştirilmiş ark hücreleri sayesinde tamamen söndürülmektedir. Kesici kapağı üzerinde bulunan muhafazalı küçük pencereler sayesinde, kesici açılmadan sigorta buşonlarının etiketi okunabilmekte, atık olup olmadığı görülebilmektedir. Kapak, yerinden tamamen çıkarıldığından sigorta buşonları tehlikesiz ve emniyetli bir şekilde değiştirilir.
Tesisteki arıza veya bakım çalışmaları sırasında kapağın yerinden çıkarılması veya buşonsuz olarak yerine tekrar takılabilmesi mümkün olduğunda devrenin yanlışlıkla kapatılması sonucu çeşitli arıza veya kazaların meydana gelmesi önlenir.
Bıçak sigortalı yük kesicileri hem pano içinde hem de pano ön yüzeyinde kullanılabilir. Faz araları speratörler ile izole edilmiştir. Yük kesici ve bağlantı kabloları sökülmeden kapak, ark hücreleri ve seperatörler değiştirilebilir. Yük kesicinin seri olarak açılıp kapatılabilmesi için monte edildiği zemin açma kapama sırasındaki esneme ve sarsılmalara karşı dayanıklı olmalıdır. Bu şart sağlandığı takdirde, yük kesiciler kullanma şekline göre pano ön yüzüne göre veya pano içine monte edilerek kullanılır.
Yük kesicilerin kullanılması sırasında dikkat edilmesi gereken diğer bir husus kapağın kapatılarak yerine tam oturtulmasıdır. Kesici kapağının tam kapatılmaması durumunda, yeterli kontak teması sağlanamadığından kontak direnci büyümekte ve neticede ısınma ve enerji kayıplarının artmasına, yük kesici kullanma ömrünün azalmasına sebep olmaktadır. Kapak tam kapatıldığı takdirde kilitleme sistemi nedeniyle kendiliğinden açılmamaktadır. Şebeke girişi bağlantısı alt veya üst kontak tarafından yapılabilir.
Kullanıldığı tablo ve panolarda büyük yer tasarrufu sağlarlar. Sigortalı ve sigortasız tip yük şalterleri TS EN 60947-3, IEC 60947-3 ve VDE 0660 standartlarına göre, AÇ 23 sınıfına uygun olarak üretilmektedirler. Bu özellikleri sayesinde AC-DC sistemleri ile motor devrelerinde güvenle kullanılırlar. Yük şalteri, komple ünite içine yerleştirilmiş sabit kontak bıçakları ve kendine has kontak sisteminden oluşmuştur. Bu sistemle, kesme enerjisi kontaklar arasında bölünür. Enerjinin kontaklar arasında bölünmesi ve yük kesme hücrelerindeki ark söndürücü elemanlar sayesinde; kontak yüzeyindeki yanma en aza indirilmiştir. Yanmanın az olması kontak ömrünü uzatır.
Sürtünmeli ve döner kontak sistemleri her açma -kapamada temiz ve sıhhatli bir temasın gerçekleşmesini temin eder. Özel yay sistemleri sayesinde kontaklardaki geçiş dirençleri ve enerji kayıpları minimuma indirilmiştir. Akım, şalter içinde her faz içinde dört noktadan kesilir. Bu özellik, şalterin hem akım kesme kapasitesini yükseltir, hem de buşonları her iki ucundan devreden ayırır.
Kumanda kolu “l” konumunda mekanik olarak kilitlenmektedir. Dolayısıyla şalterde enerji varken pano açılamaz. Panoda enerji yokken yani “O” konumunda, kumanda kolu asma kilit ile tamamen kilitlenerek yetkisiz kişilerin devreye enerji vermesi önlenebilir.
Şalter gövdesinde ve yalıtkan kısımlarda ısıya ve ateşe dayanıklı, su emmeyen malzemeler kullanılmıştır. Gövde malzemesi cam elyaflı polyester reçineden olup dielektrik ve mekanik özellikleri çok yüksektir. Fazlar arasındaki yalıtım mesafesi herhangi bir atlamaya karşı oldukça geniş tutulmuştur. Buna rağmen sigortalı tiplerde araya ilave seperatörler konularak hem daha iyi bir yalıtım hem de olabilecek el temaslarına karşı koruma sağlanmıştır.
Açma -kapama mekanizması bütün kutupların birlikte ve çok hızlı çalışmasını sağlar. Açma -kapama hızı el hareketinden bağımsızdır. Mekanizmadaki yaylar sayesinde çok hızlı bir açma-kapama işlemi olmaktadır. Özellikle döner kontak sistemi ile kontak tahribatı önlenmiştir. Yük kesme hücrelerinde ark söndürücü elemanlar vardır. Kumanda kolu geçmeli tipte olup boyu, istenen pano derinliğine göre ayarlanabilir. Gösterge plakası ve kumanda kolu sayesinde şalterin hangi konumda olduğu rahatlıkla görülebilir.
Yük kesicisinin “sigorta taşıyıcı ile elle tahrik” veya “yaylı mandal mekanizması ile elle tahrik” olarak çeşitleri vardır. Sigortalı yük kesicisi standart anma akımları, 160-250- 400-630 amperdir.
Yük ayırıcısı, yük var iken devreyi açıp kapama yapabilmektedir. Standart anma akımları 160-250-315-400-630-800-1000-1250-1600-2000-2500-3150 amperdir.
• Kompakt Şalter
Ana dağıtım panosunda, ana giriş ve çıkış şalterleri olarak kullanılır. Termik manyetik şalterin özellikleri Öğrenme Faaliyeti 1’de incelenmiş olduğundan burada tekrar incelenmeyecektir. Elektrik enerji kablosu ana şaltere giriş yapılır, şalter çıkışından baralara enerji verilir.
En az üç çıkış şalteri olmalıdır, bir adetde yedek şalter bırakılmalıdır. Kompanzasyon panosu içine bir adet şalter konulmalıdır.
Örnek olarak, 400 kVA trafolu tesis ana dağıtım panosu şalteri 3 x 630 A olmalıdır.
Tablo 2.2’de termik manyetik şalterin (kompakt) standart akım değerleri verilmiştir, inceleyiniz.
Tablo 2.2: Termik manyetik şalter akım değerleri
| ŞALTER ANMA AKIMI (In) | TERMİK AYAR SAHASI (Ir) | MANYETİK AYAR SAHASI (Ii) |
|---|
| 20 | 16-20 A | 300 A |
|---|
| 32 | 25-32 | 300 |
|---|
| 40 | 32-40 | 600 |
|---|
| 50 | 40-50 | 600 |
|---|
| 63 | 50-63 | 600 |
|---|
| 80 | 63-80 | 1000 |
|---|
| 100 | 80-100 | 1000 |
|---|
| 125 | 100-125 | 1000 |
|---|
| 160 | 125-160 | 1500 |
|---|
| 200 | 160-200 | 1000-2000 |
|---|
| 250 | 200-250 | 1200-2500 |
|---|
| 315 | 250-315 | 1000-2000 |
|---|
| 400 | 315-400 | 1200-2500 |
|---|
| 500 | 400-500 | 2500-5000 |
|---|
| 630 | 500-630 | 3250-6300 |
|---|
| 800 | 320-800 | 8 x In |
|---|
| 1000 | 400-1000 | 11 x In |
|---|
| 1250 | 500-1250 | 10 x In |
|---|
| 1600 | 640-1600 | 9 x In |
|---|
• Açık Tip Otomatik Şalter
Büyük güçlü tesis panolarında daha hassas kumanda etme özelliği olan şalterlerdir. 630 A’den 6300 ampere kadar akım değerlerinde üretilirler.
Özellikleri şunlardır;
- 440 V AC’de, 3 boy ile 6 tip kısa devre kesme kapasitesinde 50, 55, 65, 80, 100 ve 150 kA.
- Kontrol devresi özellikleri: Koruma fonksiyonları, aşırı yük, uzun ters zaman gecikmeli, kısa ters zaman gecikmeli, kısa zaman gecikmeli, sabit zaman eğrileri gibi değişik fonksiyonlar, değişiklik koruma özellikleri isteyen kullanıcılar için mümkündür. Gösterge fonksiyonu, akım ayarı göstergesi ve işletme akımı göstergesi vardır.
- Alarm özelliği: Aşırı yük durumunu gösterir. Oto kontrol özelliği, aşırı ısınmaya karşı koruma ve mikrologic kontrol üniteleriyle ile kendi kendini sistemden ayırır.
- Test özelliği: Kesicinin özelliklerini test etmek içindir. (Not: Kesici bir haberleşme ağı ile bilgisayar üzerinden uzaktan kontrol, uzaktan ayarlama ve görüntüleme işlemlerini 1 km mesafeye kadar yapabilir.)
- Ampermetre özelliği: Ampermetre ana devre akımını display ekranda gösterir. SELECT butonuna basılınca LED’i yanan fazın akımını veya maksimum faz akımını gösterir. Tekrar butona basıldığında diğer fazın akımını gösterir.
- Ayarlama özelliği: Kullanıcının taleplerine göre akım ve gecikme zamanı, “+/–” butonlarına basarak ayarlanır. İstediğiniz akımı veya gecikme zamanını ekranda gördüğünüzde STORAGE butonuna basıp kaydedin. Aşırı akım oluştuğunda, bu fonksiyon otomatik olarak kesilir.
2.3.3. Akım Trafoları
Ana dağıtım panosunda ana şalter çıkış baralarına montaj yapılır. Görevleri ampermetre, reaktif güç rölesi, cosinüsfimetre, multimetre gibi cihazlara dönüştürme oranına göre akım sağlamaktır. Baralı veya barasız tipte montaj yapılırlar. Alçak gerilim akım transformatörleri; primer sargı, sekonder sargı ve bu sargıların üzerine sarıldığı manyetik nüve olmak üzere üç kısımdan oluşmaktadır. Primeri barasız olan akım, transformatörlerinde primer sargısı bulunmamaktadır. Bunun yerine transformatörün toroidal nüve içerisinden bara veya kablo geçirilerek primer sargısı oluşturulur. Alçak gerilim akım transformatörleri, ölçü ve koruma akım transformatörleri olmak üzere iki şekilde imal edilmektedir.
Ölçü akım transformatörleri; ölçme aletleri, sayaçlar, röleler ve benzer teknikle çalışan diğer aygıtları beslemek amacıyla yapılmıştır. Bu cihazları yüksek gerilim şebekelerinden yalıtan ve ölçü aletlerinin sınırı dışında olan akımlarını ölçülebilir değerlere indirmesini sağlayan transformatörlerdir. Koruma akım transformatörleri; koruma rölelerini besleyen bir akım transformatörüdür.
Ölçü akım transformatörünün doğruluk sınıfı, primer anma akımı ve anma yükünde, yüzde olarak, akım yanılgısının üst sınırına eşit olan ve «sınıf indisi» denilen bir sayı ile verilir. Standart değeri 0,1 -0,2 -0,5 -1 -3 – 5’tir. Laboratuvar ölçümlerinde 0,2 sınıfı akım trafoları kullanılır. Teknik uygulamada ölçme için 1 sınıfı akım trafoları, koruma için 3 sınıfı akım trafoları kullanılır.
Akım transformatörlerinin montajında dikkat edilecek hususlar:
- Primerden akım geçerken, sekonder devresi asla açılmamalıdır.
- Akım transformatörleri bir fazlı olarak yapılır.
- Akım transformatörleri genellikle kısa devre durumunda çalışan cihazlardır.
- Akım trafoları daima kısa devre durumunda çalıştırılmalıdır. Primer sargı gerilim altında bulunduğu takdirde sekonder sargı kısa devre edilmiş durumda tutulmalıdır. Aksi halde sekonder sargıda oluşacak aşırı gerilimden dolayı ölçü yapmakta olan kimseler için hayati bir tehlike baş gösterebilir.
- Sekonder sargının bir ucu topraklanmalıdır.
- Devre akımına uygun değerde akım trafoları seçilmelidir. Reaktif güç rölesinin akım trafosu genellikle ayrı olmaktadır.
2.3.4. Mesnet İzolatörleri
Panolarda kullanılan mesnet izolatörleri, baraları pano gövdesi üzerine yalıtımlı olarak tutturmaya yararlar. Mesnet izolatörünün alt kısmı metalden yapılmışıtır. Panoya bağlantı bu kısımdan yapılır. Gövdesinin üzeri ise porselen, bakalit veya sertleştirilmiş PVC’den yapılmıştır. İzolatörlerin üzerinde bara tutturmak için cıvatalı bir bölüm bulunur. Mesnet izolatörlerinin bara tutturma yerleri, baraların boyutlarında yapılır. Alçak gerilimde (1 kV’a kadar) kullanılan bara mesnet izolatörleri küçük orta ve büyük olmak üzere üç ebatta üretilir.
| Cinsi | Boyu (mm) | Çapı (mm) | İzolatör başı cıvata çapı (mm) |
|---|
| Küçük | 25 | 20 | 4 |
|---|
| Orta | 25 | 30 | 6 |
|---|
| Büyük | 40 | 40 | 6 |
|---|
Tablo 2.3: Bara mesnet izolatörü boyutları
2.3.5. Pano İç İhtiyaç Priz ve Lambası
Panodan elektrik alınması için bazı panolara üç faz, bazılarına da bir fazlı prizler montaj edilir. Panonun iç aydınlatması için de lamba konulmaktadır. Priz ve lambaların sigortaları ayrı olmaktadır.
Pano metal gövdesi koruma topraklamasına irtibatlandırılmalıdır.
2.4. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği
Uyarma levhaları Madde 21-Çeşitli yerlere ve tesis bölümlerine, görevlilerin makineler, aygıtlar ve iletkenlerin ne işe yaradığını açıkça anlayabileceği biçimde bozulmaz türden yazı, işaret ve şemalar konulmalıdır. Ayrıca elektrik tesislerinde uygun yerlere aşağıdaki levhalar asılmalıdır:
1) Elektrik akımının neden olduğu kazalarda yapılacak ilk yardımla ilgili yönergeler 2) Tesisin bağlama şeması 3) Tesisin işletilmesi sırasında alınması gereken özel önlemlerle ilgili kısa yönerge
2.5. Topraklamalar Yönetmeliği
Madde 9: a) Toprağa olan bağlantılar: 2) Topraklama tesisinin her bir kısmının (işletme elemanı) seçimi ve kurulması ile ilgili, aşağıdaki hususlar sağlanmalıdır:
- Topraklayıcının yayılma direnci değeri koruma için gerekli koşullara ve tesisin işletmesine uygun olmalı, ayrıca topraklayıcının fonksiyonu değişmeden kalabilmelidir.
- Her bir kısım beklenen dış etkilere karşı dayanıklı olmak üzere yeteri kadar sağlam olmalı ve makanik koruma ile donatılmalıdır.
2.6. Dağıtım Panoları Genel Teknik Şartnamesi
- Panolar, şartname ve projelere göre hazırlanıp tasdik ettirilecek imalat resimlerine uygun olarak serbest dikili sistemde en az 2 mm kalınlığında düzgün yüzeyli DKP sac levhalardan imal edilecektir. Kimyasal temizlemeden sonra fosfat kaplanacaktır.
- Panoların taşıyıcı çerçevesi delikli L ve U profillerin, kadmiyum kaplı cıvalarla birleştirilmesi ile yapılacak ve panolar birbirlerinden sac levhalarla ayrılacaklardır. Ayrıca kısa devre akımının meydana getireceği kuvvetlere dayanıklı olacaktır (en az 50 kA).
- Vida bağlantılarının, özel olarak temizlenmiş ve asitsiz vazelin ile iyice yağlanmış dokunma yüzeylerine sahip olması gerekir. Vidalar galvanizli veya paslanmaz maddeden olacaktır.
- Panolar, modüler yapıda olup, önden kontrol edilebilir tarzda olacak, gerekli sinyal lambaları, kumanda şalteri ve ölçü aletleri kapakta, sigorta, şalter, kontaktör vb. teçhizatlar panolar içinde kalacak şekilde imal edileceklerdir. Panonun içerisine siviç vasıtası ile kapıların açılması ile yanan lamba konulacaktır.
- Pano için zemin üzerinde en az 10 cm yüksekliğinde beton kaide yaptırılarak, pano bunun üzerine monte edilecektir.
- Pano ölçüleri resimlerde belirtildiği gibi olacaktır. Detaylara uyulacaktır.
- 160 A’den büyük sigorta ve şalter bağlantıları bakır bara ile yapılacak bütün ek yerleri, temizlenmiş olacak ve bağlantı için kadmiyum kaplı cıvatalar kullanılacaktır.
- Pano içerisinde kullanılan şalter ve sigortalar TSE ve uluslararası standartlara uygun, kaliteli markalardan seçilecektir.
- Panoda; faz, nötr ve toprak baraları bulunacak, faz ve nötr baralarının gövdeden izolesi için yalıtkan levhalar veya izolatörler kullanılacaktır. Baralar saf bakır olacak ve boyutları kısa devre akımı ile kısa devre mukavemetlerine göre tayin edilecek, klemensler ısıya dayanıklı yanmaz malzemeden olacaktır.
- Hareketli kapaklar tek tip anahtarla açılacak, tablonun rutubet ve tozdan korunması için gövde ile kapak arasında lastik conta bulunacaktır. Kullanılan contalar yapıştırma şeklinde olmayıp kanala geçmeli şekilde olacaktır.
- Hareketli kapakların topraklanması, 16mm2 çok telli, örgülü ve sarı-yeşil izoleli iletkenle yapılacaktır. Bu bağlantıda iletken her iki ucundan pabuçlanarak gövdeye ve kapağa uygun bir şekilde kaynatılmış cıvatalarla bağlanacaktır.
- Panonun metal kaplama yapılmayan sac aksamının temizleme işlemleri tamamlandıktan sonra epoxi-polyester elektrostatik toz mat boya ile boyanacaktır.
- Cihaz etiketleri, üzerindeki yazılar, siyah eloksallı alüminyum plaka üzerine pantografla yazılı olacaktır.
- Pano içindeki kablolara düzgün bir form verilecek, gerekli yerlerde plastik kablo kanalları kullanılacaktır. Pano teçhizatları ve kendisi bir sistem dahilinde etiketlenecektir.
- Pano giriş ve çıkışları kontrolluğun uygun gördüğü şekilde yerine göre üstten veya alttan olacaktır.
- Panoların uygun yerine, projelerde belirtilen tablo numaraları yazılacaktır. Yazılar siyah eloksallı alüminyum plaka üzerine pantografla yazılı olacaktır.
- Panoların ortasından yatay giden ve yan yana sıralanmış yeterli amperajda faz baraları bulunacaktır. Faz baraları boyalı ve fazların boya rengi, aşağıda belirtildiği gibi olacaktır.
- Faz 1 (L1) : SARI
- Faz 2 (L2) : KIRMIZI
- Faz 3 (L3) : MAVİ
- Nötr ve toprak barası, panonun alt ve üst bölümünde yatay olarak götürülecek ve boya renkleri aşağıda belirtildiği gibi olacaktır.
- Nötr(N) : SİYAH
- Toprak (PE) : SARI-YEŞİL
- Terminal klemenslerine, çok telli fleksibl iletkenler bağlanacak ise iletkenlerin ucuna mutlaka yüksük takılacak veya uçları lehimlendikten sonra klemenslere bağlantı yapılacaktır. Kullanılan klemensler ve kablolar ısıya dayanıklı ve yanmaz özellikte olacaktır. Isıyla büzüşen makaron kullanılacaktır.
- Klemenssiz bağlantıları çok telli iletkenlerde, iletken kesitine uygun yarıksız tip kablo pabucu ile yapılacaktır.
- Panonun alt bölümünde, kabloların kablo bağı ile bağlanacağı, delikli U profilden bir kuşak bulunacaktır.
- İmalat resimlerinin bir kopyası naylon kılıf içinde ana pano odasında muhafaza edilecektir. Ayrıca tek hat şeması, camlı çerçeve içine alınacak ve bu bölümdeki uygun bir yere asılacaktır.
- Ana dağıtım tabloları, IEC 439-1’e göre imal edilecek ve rutin testleri yapılacaktır.
- Panoların yan yüzlerindeki sac plakalar dış taraftan tespit edilecektir. Böylece bir tablonun tevsii mümkün olabilecektir.
- Panonun önünde menteşeli sac kapak bulunacak ve şalter kumanda kolları ön kapak üzerinde olacaktır. Şalter kumanda kolları için sac kapakta açılan delikler düzgün bir şekilde delinmiş ve panonun imalatında esas alınan IP sınıfına göre izole edilmiş olacaktır.
- Tüm kumanda ve ölçü aletleri, klemensleri ile birlikte ayrı bir bölümde olacaktır.
- Kullanılan akım trafolarının zaman içerisinde gevşeyerek bulunduğu yerden hareket etmemesi için bara üzerine sabitlenecektir.
- Kompanzasyon kontaktörleri kondansatörleri için özel kontaktör kullanılacaktır.
- Kompanzasyon panosunda yanmaz özellikte kablo kullanılacaktır.
- Panoların imalatında kullanılacak malzemeler en az 1 (bir) yıl garantili olacaktır.
